Bu eser, 19. Yüzyılın ikinci yarısından 21. Yüzyılın ilk yıllarına kadar olan dönemde yani Osmanlı Devleti’nin son demlerini yaşadığı yıllarda günümüze, Türkiye toplumunda değişik oranlarda etki bırakan ilim ve aksiyon adamları özlü bir şekilde ele almaktadır. Söz konusu kişiler, hitap ettikleri toplumun sorunlarına vakıf ve çözüm önerileri sunma çabasında olan kişilerdir.

Farklı yazarlar tarafından kaleme alınan bu eserdeki yazılar, söz konusu fikir ve mücadele adamlarının yetişme serüvenlerini, deneyimlerini, birikimlerini ve düşüncelerini sunmalarının yanında zaman zaman da onların fikir ve mücadele tarzlarına yönelik eleştiri içermektedir.

Kitapta sırasıyla Said Halim Paşa, Şeyh Said, İskilipli Atıf Hoca, Babanzade Ahmet Naim, Mehmet Akif Ersoy, Elmalılı Hamdi Yazır, Süleyman Hilmi Tunahan, Said Nursi, Nurettin Topçu, Necip Fazıl Kısakürek, Ercüment Özkan ve Said Çekmegil portreleri yer almaktadır.

Doç. Dr. Murat Kayacan editörlüğünde hazırlanan bu kitap, ele alınan kişiler ve yaşadıkları dönem göz önünde bulundurulduğunda yakın dönem tarih çalışması olarak da görülebilir.