Kendimizi çok övdük, kendimizle çok övündük. Yanlışlarımızı hep “dış düşmanlara” bağladık. Bunu biraz değiştirmenin zamanı gelmedi mi? Özeleştiri kötü bir şey değil; aksine dozajında olursa mutluluk bile verir. Fertlerin ve milletlerin özgüven kalibresine de gösterge teşkil eder; sağlam karakterlere mahsus bir haslettir. Milletlerin kendileriyle barışık olmalarıyla da ilgilidir. Kendimizi tanımak, DNA örneklerimizi incelemekle elde edilecek bir şey değildir. Bu ancak tarihin ibret aynasında bizi seyretmek ve tarihi oluşlar içinde izlemekle yakalanacak bir bilgidir.

Kusursuzluk, mükemmellik Allah’a mahsustur.

Fertler ve milletler, kusursuz ve mükemmel değildir. Talih ve tarih, hiçbir beşeri oluşa ilelebet zirvede kalma imtiyazı tanımaz. Bizi dibe çeken yanlışlar, başka bir milleti tepeye çıkarır. Bu âlemde cari olan galebe nöbetleşmesidir. Elhasıl; gariptir dünya, hayat da öyledir. Bir tahterevallidir.