Hayati Ahmed Efendi;
Memleketi Elbistan`da on yıl kadar müftülük, Ayasofya`da müderrislik yapmış; Bağdat ve Bosna kadılıklarında bulunmuş; (bir tanesi Osmanlı`da basılan ilk otuz kitap içerisinde olmak üzere) din, dil ve eğitim konularında yirmi kadar eser vermiş; Sümbülzade Vehbi`nin Tuhfe ve Nuhbe`sini şerhetmiş; Türkçe, Arapça, Farsça şiirler yazmış; Elbistan`da kütüphane kurmuş bir ilim adamıdır.

Bu çalışmada;
Hayatı, eserleri ve şeceresiyle birlikti kütüphanesinde bulunan ve günümüze gelebilen eserlerinin listesi ile kasidelerinin yanısıra dönemin padişahı III. Selim`e sunduğu, kıyamete tarih biçenlere reddiye mahiyetindeki Tehafüt-i Müstahrece adlı eserinin çevirim yazısı, sadeleştirilmiş hali ve tıpkıbasımına da yer verilmiştir.

Eya kan-ı adalet, hakim-i Bağdad hoş geldin
Ki kıldın maskat-ı re`sin behişt-abad hoş geldin

Şeref-yab etdin Elbistan`ı sen yümn-i kudumünle
Edip sükkan-ı pür-ahzanını dil-şad hoş geldin

Gidip Bağdad`a resm-i adl ü dadı eyledin icra
Hemal-i şahne-i iklim-i adl ü dad hoş geldin

Adilin çeşm-i bina görmemiştir ilm-i hikmette
Seza, olsan Aristo`ya eğer üstad hoş geldin

Kemaline bu dem İbni`l-Kemal`in nakslar verdin
Ulum u ma`rifette ettin istifrad hoş geldin

Eya Ahmet Efendi vey Hayati-i sühan-perver
Hakikat söylerim vasfın değil isnad hoş geldin