Ebüssûd Efendi (1491-1574) çok yönlü bir Türk âlimi ve devlet adamıdır. Babası mutasavvıf
İslâm âlimi, annesi Özbek Türklerinden, Osmanlı Devleti’ne de hizmet eden Ali Kuşçu’nun (1403-
1474) torunudur.
Ebüsuûd Efendi, küçük yaşta önce babasından sonra da dönemin en büyük âlimlerinden İslâmî
ilimlerle alâkalı dersler aldı. Mükemmel bir hattat; Türkçe, Arapça ve Farsça şiirler yazan, hukuk ve
tefsir ilimlerinde âlimdir. Müderrislik, Kadılık, Kazaskerlik yaptı. ‘Kanûnî’ sıfatı ile anılmasına
vesile olduğu Sultan Süleyman Han ve oğlu Sultan İkinci Selim Han dönemlerinde 29 yıl boyunca
kesintisiz olarak şeyhülislam olarak vazife gördü. Osmanlı Devleti’nde, bu makamda, en uzun
süreyle kalabilen yegâne kişidir. Kendisinden sonra kadılık, şeyhülislamlık makamlarına gelebilen,
devlette üst kademelerde vazife üstlenen yüksek seviyeli âlimler ve devlet adamları yetiştirdi.
Osmanlı Cihan Devleti’nde 100 sene boyunca yürürlükte kalan kanunlar yaptı.
Her biri çok değerli 30’dan fazla eser telif etti. En mühim eseri, İrşâdü’l Akli’s-Selîm isimli
Kur’ân-ı Kerîm tefsiridir.