Vak’anüvîsler, padişah tarafından atandığından, büyük bir kısmı resmî makamları memnun etmek ve hoşgörünmek gayreti içinde eserler vermişlerdir. Buna karşın görüşlerini serbestçe belli bir üslûp içinde belirten vak’anüvîsler de olmuştur. Bunlardan birisi de Şânî-zâde Mehmed Atâullah Efendi’dir. Onun, hâdiselerin sebep ve sonuçları üzerinde yaptığı değerlendirmeler Tarihi’ni ehemmiyetli kılmaktadır ki kendinden sonra gelen vak’anüvîslere de örnek teşkil etmiştir.