Serimizin ilk cildi, 19. Yüzyılın en çalkantılı yıllarını konu edinir. Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi, Sultan V. Murad’ın kısa süren padişahlığı ve ardından II. Abdülhamid’in tahta çıkışı bu dönemin merkezindedir. Taht değişikliklerinin ardında devlet adamlarının çekişmeleri ve Avrupa’nın Osmanlı üzerindeki baskıları vardır.
Sırbistan ve Karadağ cephelerinde yaşanan çatışmalar, Tuna boyundaki muharebeler, Plevne direnişi ve sonunda gelen ağır barış koşulları, bu ciltte ayrıntılarıyla ele alınır. Devletin iç düzeni kadar dışarıdaki diplomasi masalarının da imparatorluğu nasıl zorladığı açıkça görülür.
Aynı zamanda bu cilt, anayasanın ilanı, Meclis-i Mebusan’ın açılışı, Mithat Paşa’nın görevden alınması ve sürgünü gibi, Osmanlı’da meşrutiyet fikrinin filizlenişini ve aynı hızla bastırılışını da anlatır. Böylece II. Abdülhamid’in uzun yıllar sürecek istibdat yönetiminin hangi koşullarda doğduğunu anlamak mümkün olur. Eserimiz aynı zamanda kaleme alındığı dönemin bilgi ve düşünceleriyle de o yılların zihniyetini, üslubunu ve bakış açısını aktarmaktadır.