Rusların XVIII. asrın sonlanndan başlayarak, XIX. asrın ilk çeyreğine kadar Güney Kafkasya`da yayılım göstermeleri, birçok cephede mücadele vermeyi gerektiren tarihsel bir süreç yaratmıştır. Savaş ve diplomasi ile şekillenen bu oluşum sürecinin, sancılan bugün dahi hissedilmekle birlikte, söz konusu dönemde Rus işgaline karşı takınılan tutumlann yaratmış olduğu husumetlerin de henüz aşılarnadığı gerçeği ile yüz yüze kalınmaktadır. Çariçe IL Katerina (1762-1796) döneminde Kafkasya`ya adım atan Rusya, bölgede kalıcı olmak adına büyük bir mücadele vermiştir. Doğa şartları, Osmanlı ve İran`ın bölgesel nüfuzu, feodal güç odaklarmın çetrefilli politikaları , ve , en ,Rihayetipde» Rus idaresine girme konusunda direnç gösteren Kafkas halklarının haklı direnişleri, bu süreci oldukça sancılı hale getiren faktörler olmuştur. Bu çalışma, Güney Kafkasya`nın Rusya sınırlarına dâhil edilmesini, belli başlı olaylar üzerinden irdelemekte ve sürecin tüm bileşenleri ile birlikte ne şekilde vuku bulduğu konusu üzerinde yoğunlaşmaktadır.