İmam-ı Azam Ebu Hanife`nin akaide dair risalelerinden biridir. Karşılıklı soru cevap olarak hazırlanan eserde kırk üç soru ve cevap bulunmaktadır. Müteallimin (talebenin) itikad konusunda kendisine sorulan bazı sorulara cevap veremediğini bundan dolayı da hak mezhebin temel prensiplerini öğrenmek ihtiyacında olduğunu açıklamakta, alim de (Ebu Hanife) ilim öğrenmenin önemi ve ilimle birlikte amel-i salih işlemenin üstünlüğü anlatılarak esere başlanmaktadır. Sonra, şartların değişmesi sebebiyle, sahabelerin araştırmaya girmediği itikadı konuları incelemenin kaçınılmaz olduğunu, ortada dolaşan görüşlerin hak ve batıl olanlarını birbirinden kesin çizgilerle ayırmanın gerektiği vurgulanmaktadır. Ayrıca eserde Şîa, Havaric ve Mürcie`ye ait görüşlerin yanlışlığına hükmetmenin gerekli olduğu da ifade edilmektedir.

el-Alim ve`l-Müte`allim, kelam ilminin bazı mühim meselelerini vazedip bunları ehl-i sünnete göre açıklayan ilk eserlerden sayılır. En önemli özelliklerinden biri, iman esaslarını açıklamakta kıyası kullanması ve zihni kavramları müşahhas hale getirerek bunları herkesin anlayacağı bir üslupla ifade etmesidir.Muhammed Zahid el-Kevseri`nin tahkiki ile hazırlanan bu eserde Arapça ile Türkçe metnin karşılıklı olarak hazırlanması açısından da talebelerin istifadesi kolaylaştırılmıştır.