Matbuat tarihi matbuatın ve matbuat faaliyetlerinin tarihidir. Bu ya doğrudan doğruya mevkutelerin yahut mevkutelerde gazetecilik faaliyeti yürüten kalem sahiplerinin tarihi olmalıdır. Başka bir ifadeyle basın tarihi, basın organlarının ve basın organ- larında kalem faaliyeti icra edenlerin yani gazetecilerin tarihidir ve fiiliyatta da böyle olmalıdır.
Meşhur gazeteci Ahmed Rasim, farkında olduğu bu gerçeği, bir kitabının adında ifade etmeyi gerekli görmüş ve “Matbû’at Tarihine Medhal: İlk Büyük Muharrirlerden Şinâsî” adını verdiği kitabının kapağında Türk Matbuat Tarihi’nin girişine devrin kurucu gazetecisini ve gazetecilik faaliyetini oturtmuştu.
Bu gerçeğe karşılık Türkiye’de henüz bütün devirleri ve bütün nesilleri ihata eden bir matbuat tarihi yazılabilmiş değildir. Çünkü tam ve kâmil mânâda bir matbuat tarihinin yazılabilmesi için önce bu tarihin malzemesinin hazır hâlde ortaya konması gerekir. Matbuat dünyamızın tarihî seyri içindeki gazeteler ve gazetecilik faaliyetlerinin şekil, muhteva, işlev ve şahsiyetler bakı- mından değişik anlayış ve seviyelerde değerlendirmeye tabi tutularak ortaya konulması gereken malzeme daha yeni yeni işlen- meye başlanmıştır.
Gazeteler ve gazetecilerin muayyen yönleri itibariyle değerlendirmeye tâbi tutulacakları ihatalı çalışmaların hazırlanarak ta- rihçinin istifadesine sunulmasından sonra matbuat tarihinin yazılması söz konusu olabilecektir. Bu vadideki çalışmalar tamam- lanmadan yazılan veya yazılacak olan bir matbuat tarihi, kendi çapında bir işlev görse bile hakiki mânâsıyla matbuat tarihi vasfını kazanamaz ve matbuat tarihi adını kullanmaktan ileriye gidemez. Söz konusu çalışmalar henüz tamamlanmadığı için Türkiye’de
matbuat tarihi çalışmaları hâlen hazırlık safhasındadır. Dr. Ömer Faruk Yücel, ilmî hayatının başında önce dünya çapında bir ro- mancı, gazeteci ve fikir adamı olan Peyami Safa’nın gazeteciliğini, sonra da Vakit gibi büyük bir gazeteyi tez konusu olarak işlemek suretiyle bu sahadaki ilk adımlara ortak olmuştur.
Dr. Ömer Faruk Yücel’in nezaretinde doktora tezi olarak hazırlayıp savunduğu “Türk Matbuatında Vakit Gazetesi” başlıklı tezi, Vakit Gazetesi ve Us kardeşlerle birlikte Vakit yazı heyetinde yer alan matbuat tarihimizin isim sahibi ve birbirinden nitelikli kalemlerinin gazetecilik faaliyetlerini muayyen ölçülere göre değerlendirme gayesine hasredilmiştir. Bu çalışma, Vakit’in devirler içinde geçirdiği değişme merhalelerini hem umumî muhteva çizgisinden hem de önde gelen yazı heyeti üyelerinin hayatları ve kalem faaliyetleri yanında gazete bünyesindeki işlevleri itibariyle ele alıp değerlendiren ve bazı hususlarda hükme bağlayan önem- li bir çalışmadır. Kitaplaşan şekliyle elinize ulaşan bu eser, muhteva ve işlevi itibariyle ileride yazılacak Türk Matbuat Tarihi’nin temeline konacak ilk taşlardan biri olma özelliğini taşımaktadır. Dr. Yücel’in bu çalışmasının kitaplaşmasını kutluyor, yeni ve daha nitelikli çalışmalarını bekliyorum.