Milli mücadele büyük fedakarlıklarla cephede düşman kuvvetlerine, dahilde ise çeşitli isyanlar ve tehditlere karşı yürütlmüş, sonu zaferle bitirilmiş bir harekettir. Yayına hazırlanmış olduğumuz bu eser, şanlı bir mücadele tarihinin bir iç meselesi olan Pontus`u günümüzle irtibatlandırarak, biraz da nükteli bir şekilde, ele almayı hedeflemiştir.

2. Gregorios (Fener Patrikhanesi`nin 1821 yılında idam edilen Patriği), Rus Çarı`na özetle şunları yazıyordu: "Türkleri maddeten ezmek ve yıkmak mümkün değildir. Türkler, Müslüman oldukları için çok sabırlı ve mukavemetlidir. Gayet mağrurdurlar ve izzet-i iman sahibidirler. Bu hasletleri, dinlerine bağlılıklarından, kadere rıza göstermelerinden, ananelerinin kuvvetinden, padişahlarına olan itaat duygularından gelmektedir. Türkler zekidirler ve kendilerini müspet yolda sevk idare edecek reislere sahip oldukları müddetçe de çalışkandırlar.