Sözleşme öncesi beyan yükümlülüğü sigorta sözleşmelerinin en önemli konularından birini teşkil etmektedir. Sigortanın temel mantığı da düşünüldüğünde sigortacının riski doğru tespit edebilmesi ve ona göre primi tayin edip gerekli önlemleri alabilmesinde sigorta ettirenin sözleşme öncesinde vereceği bilgiler son derece önemlidir. Hatta sigortacılığın ilk dönemlerinde söz konusu hususların tespitinde yegâne kaynağın bahse konu beyan yükümlülük olduğunu söylemek çok yanlış olmaz.

Sigortacılığın bu ilk dönemlerine nazaran riskin tayininde önemini kısmen yitirmiş gibi görünse de uygulamada taraflar arasındaki uyuşmazlıkların yine büyük ölçüde sözleşme öncesi beyan yükümlülüğüne aykırılıktan kaynaklandığı görülmektedir. Bu sebeple konu 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda da toplam 9 maddede eskisine nazaran çok geniş bir şekilde düzenleme altına alınmıştır. Özellikle Eski Kanun zamanındaki uygulama ve tartışmaların dikkate alınarak hazırlandığı anlaşılan düzenlemeler ile yargı kararlarına yönelik önemli değişikliklerin olacağı muhakkaktır. Ancak maalesef söz konusu düzenlemeler bu haliyle de bir takım karışıklıklara ve farkı yargı kararlarının ortaya çıkmasına sebep olacak niteliktedir. Nitekim hükümlere yönelik henüz tasarı aşamasında iken dahi önemli eleştiriler mevcut olmasına rağmen kanunlaşma aşamasında bu eleştirilerin birçoğunun dikkate alınmadığı görülmektedir.

Bu durum karşısında -Sigorta Sözleşmesinde Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğüne Aykırılık ve Sonuçları- konulu çalışma ile özellikle uygulamada farklı yargı kararlarının önüne geçileceği umulmaktadır. Zira konuya yönelik kanun maddeleri anlam ve yorum karışıklıklarına sebep olacak niteliktedir. Birçok hükmün ilk kez uygulanacağı ve yorumlanacağı da dikkate alındığında meselenin genel özellikleri ile anlam bütünlüğü içerisinde ele alınması son derece önem arz etmektedir. Bu çalışma ile hükümler kendi içinde ve tutarlı bir şekilde incelenmekte ve Türk ve Yabancı doktrin kararları çerçevesinde kanaatler belirtilmekte; böylece Yeni Kanun zamanında oluşacak yargı kararlarına yardımcı olunması amaçlanmaktadır.

Konu Başlıkları

Beyan Yükümlülüğü ve Sınırları
Beyan Yükümlülüğüne Aykırılık
Beyan Yükümlülüğüne Aykırılığın Sonuçları
Beyan Yükümlülüğüne Aykırılığın Sonuçlarına Yönelik Ortak Hükümler