Bütün büyük, bütün kadim, bütün kabul görmüş masallarda, efsanelerde, filmlerde, romanlarda, bir yolculuğun içerdiği çileleri ve vaatleri buluruz. Yolculuk bu anlatılarda, başka biri olmak, kahramanlaşmak için gereken fırsatın ta kendisidir. Bu yolculuklar her seferinde, yolcuyu derinden etkileyen bir durağa uğrar: Bazen bir ateş vadisine, bazen bir çeşme başına, bazen de bir istasyona. Bu durak, adeta bir giysi prova odası gibi, kahramanın eski benini içeride soyunup yenisiyle dışarı çıktığı da bir eşiktir. Bu duraklar kahramanın hayatına mührünü vurur, onun hikâyesini büyütür. Çünkü kahraman oraya az ya da çok kök salmıştır. Nereye giderse gitsin, bu köklerden aldığı öz suyu onun içinde dolaşmaya, bazen uyanmaya, bazen sızlamaya devam eder.
Bununla birlikte, birer karşılaşma-buluşma yeri olan bu duraklar, Marc Auge’nin söylediği gibi modernleşmenin aşırı biçiminde sadece birer geçiş yerine dönüşerek ağırlığını kaybeder. Artık bu duraklarla hayatımız arasındaki duygusal veya varoluşsal alışveriş seyrelir. Oradan sadece ve hemen her zaman bir insani temasta da bulunmadan geçip gideriz. Biletimizi telefondaki uygulamadan satın alır, çipli pasaportumuzu yahut biletin QR kodunu turnikede okutur, ekranların bizi yönlendirdiği perona ya da kapıya gider, numaraların gösterdiği koltuğa otururuz. Yazılımların elimizden tuttuğu bir yolculuktur bu. Bu karşılaşma yerleri gibi ulaşımın araçları da yenilenmiştir artık. Yazın ve hâliyle tatilin, tatille birlikte yaz yolculuklarının başlayacağı şu günlerde bu konuyu ele aldık.

Nihayet bu sayıda, ulaşım araçlarını hesaba katarak, ulaşımla ilgili değişen alışkanlıklarımızı, bu karşılaşma yerleri de dahil olmak üzere inceleyen bir dosya ile karşınızda. 

Dosya Mehmet Ali Akyurt’un, “‘Yer Olmayan’ı Yer Kılmak” başlığında, modernliğin aldığı biçimlerle artan ve şekillenen “yer olmayan yerler” kavramını yolculuğun mekânlarındaki duraklar ve mekân aidiyetimiz bağlamında irdeleyen yazısıyla açılıyor. Ardından Güven Adıgüzel’in, “Deniz Üstü Köpürür” başlığıyla ulaşımın karasallığı dışında deniz ve denizin insanla kurduğu bağlamda feribot yolculuğuyla devam ediyor. Sonrasında Mehmet Aycı, “X-Raya Takılan Merhamet?” başlığında geçmişten bugüne değişen istasyon yolculuklarını, gar delilerini ve kaçak yolcuları aktarıyor. Mehmet Erken, “İstanbul’da Bir Cevelan” başlığında banliyöden Marmaray hattına, toplu taşımaların değişimlerinin günlük hayatımızdaki yerine değiniyor. Ümit Aksoy, “Bir Otogar Yazısı” başlığıyla ulaşımın değişen biçimlerinde otogarın geçmişten bugüne hayatımızdaki karşılığını mekân, ulaşım, hız ve insan etrafında ele alıyor. Cihan Aktaş’ın “Esenler Otogarı’nın Tuhaf İnşa Süreci” isimli çalışmasında Esenler Otogarı’nın kuruluş hikâyesine odaklanıyor. Ardından Tuba Kaplan, “Yol Mekân ve Arayışın Poetikası” başlığında Türk ve dünya edebiyatında roman, şiir ve hikâyelerde geçen yolculuk, yolun durakları temalı konular bağlamında kurmacada yolun ele alınışını açımlıyor. Muzaffer Musab Yılmaz, “Türk Sinemasında Otogar Temsilleri” başlığında sinema ve otomobiller bağlamında Türk sinemasında geçen ulaşım mekânlarına, özellikle otogarlara odaklanıyor. Tugay Kaban, “Taşınabilir Toplu Taşımalar” yazısında sosyal medya kullanım ve davranış biçimlerini metrobüs yolculuğu ve insan ilişkileri ışığında ele alıyor. 

Nihayet’in Kayıtlar, Hayat Memat ve Kültür Atlası sayfalarında da okuru birbirinden önemli yazılar bekliyor.

Yasin Taçar, “Sufilerin Ortaya Koydukları Ahlaki Tavır” başlığında bencillik ve bireyciliğin öne çıkartıldığı çağımızda ariflerin ahlaki tavırlarını hatırlatıyor.

Abdullah Baycar, “Monoton Müzelerin Can Simidi Tematik Müzeler” başlıklı yazısında Türkiye’de müzeciliğin gelişim ve büyüme meselesini, tematik müzelerin artmasını ve içeriklerini ortaya çıkarıyor.

“Evrak-ı Perişan Arasında” serisine devam eden Necati Tonga ise “Nurrettin Artam’ın Ankara Mektupları- I” başlığıyla edebiyat dünyasında unutulan Artam’ın Ankara mektuplarında gözden kaçan detayları ele aldığı önemli yazısını Nihayet için aktarıyor.

Zeynep Özel’le, “Mi’râc: Göksel Bir Şölen, Meğer Bir Gece Ki…” başlığında Nihayet ekibi Özel’in yeni çıkan kitabında merak edilen detayla hakkında, kitabın çıkış sebebi ve içeriğine ışık tutan bir röportaj gerçekleştiriyor.

Selçuk Karakılıç, “1936’nın İlk Çeyreğinde Bir Edebiyat Kavgası: Antoloji Dâvâsı” başlığında Reşat Nuri Droga’ya bugünün Türk Muharrirleri Antolojisi eserini Fransızca tercümesini vermesiyle edebiyat kamusunda meydana gelen tartışmaları önemli isimlerin geçtiği kavgayı ele alıyor. 

Elvida Demirkol, “Psikolojiyi Kim İcat Etti” başlığında Francesca Bocca- Aldaqre ile Paul Williams’ın yaptığı Batı ve İslam’ın psikolojiye bakış ve tutumlarına dair derin bilgiler içeren söyleşiyi çeviriyor. 

Zeynep Karaca, “Hanım: Hepimiz Aynı Yalnızız” başlığıyla Halit Refiğ sinemacılığına değinerek Hanım filmini yalnızlık teması üzerinden aktarıyor.

Eren Yeşilyurt, “Sanatın Köklerinden Kopuşu ve Yeni Arayışları” başlığıyla İtalyan akademisyen Luca Sınıscalco ile gerçekleştirdiği röportajında sanatın geçirdiği dönüşümü ve yapay zekânın bu değişimde oynadığı rolü ele alıyor.

Ayhan Demir, “Bosna Hersek’te Kurban Bayramı” yazısında bayramın gelişini Bosna gelenekleriyle yine kartpostallar etrafında aktarıyor.

Kevser Çelikel, “Seyahatin Tadı: Falafelden Ice Tea’ye” yazısında seyahat deneyimlerini seyyahlardan, yemek kültürlerinden, yolda yanına aldığı yiyeceklerden başlayarak anlatıyor.

Nihayet’i Türkiye’nin her yerinde gazete bayileri, seçkin kitabevleri ve zincir mağaza marketlerde bulabilir, www.birliktedagitim.com sitesinden kolayca abone olabilirsiniz.