*Bence Ziya’nın Türklüğe en büyük ve en mühim hizmeti Türk müfekkiresinde yaptığı inkılâbtır. Ziya, bizde Menkûlât ve İskolastik Tefekkür Tarzı’na en ağır darbeyi indirmiş ilk mütefekkirdir.

Bu nokta-i nazardan Ziya’nın Türk ufkunda zuhuru Descartes’ın Fransa’da zuhuru kadar mühimdir. Fî’l-hakîka Ziya’ya kadar, bizde Yeni Felsefe ile meşgul ve binâ’en-‘aleyh yeni usul tefekküre vakıf zevât mevcuddu; fakat bunlar, saha-i mücadeleye atılarak eski tarz tefekkürü, muhitin nazar-ı dikkatini celb edecek bir şekilde tenkîd ve yeni tarz tefekkürün galebesini temine çalışmamışlardı. Ziya bu yolda dahi ilk mücâhiddir.*

Ahmed Ağaoğlu