Suçta ve cezada kanunilik ilkesi kanunda suç olmayan fiillerden dolayı kişilerin cezalandırılamayacağı ve ceza kanunlarının geçmişe yürütülerek cezalandırmanın mümkün olmaması anlamına gelmektedir. Bu özelliğiyle kişilere kanunun çizdiği çerçevede bir hareket serbestisi tanımakta, aynı zamanda kişilere bu noktada bir güvence sağlamaktadır. Ceza hukukunun hürriyeti sınırlayıcı özelliği de dikkate alındığında bu güvencenin önemi bir kat daha artmaktadır. Bu nedenle suçta ve cezada kanunilik ilkesi ceza hukukunun en temel ilkelerinden birisini oluşturmaktadır. Aynı zamanda ilke uluslararası metinlerde de kendisine yer bulmuştur.

Suçta ve cezada kanunilik ilkesinin sonuçları ise belirlilik ilkesi, idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulması yasağı, kıyas yasağı, örf ve adet hukukuyla suç ve ceza konulması yasağı ve geçmişe yürüme yasağıdır. Çalışmamızda bu konular ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.