Sinemada Öznellik Üretimi

Hollywood Sinemasına Felsefi Bir Bakış

M. Talha Altınkaya

Öznellik; öznel olanı, bir bütün olarak “kendilik” kavramının bireylerdeki karşılığını, bir öznenin herhangi bir durum karşısındaki duyumsama biçimini, şahsi fikrini, hislerini, duygulanma tarzını, o durumu anlamlandırabilmesini, olaylara ve kavramlara yaklaşımını, diğer öznelerle ilişki geliştirmesini ifade eder.

Guattari tüm bunların ötesinde öznellik üretiminin kapitalizmin en önemli üretimi olduğunu ileri sürer. Gerçekten de kavram, kapitalizmin gelişimine paralel olarak, özellikle de 19. yy. ile birlikte kültürel, politik, ideolojik bazı değişimlere uğrar. Bunun bir sonucu olarak öznellik günümüzde artık eskisi gibi aile, din gibi kurumlar üzerinden üretilmez. Lazzarato’dan mülhem “toplumsal makineler” için üretilen öznellikler globalleşen dünyanın da etkisiyle artık daha çok tüketim, iletişim, sosyal medya, sinema gibi alanlarda üretilir. Görsellik üretiminin olduğu her alan aynı zamanda öznellik üretiminin de alanıdır. Sinema da bu görsellik alanlarının başında gelir. Bu kitapta, Hollywood sinemasının üretmiş olduğu anlatı yapıları tarihsel ve biçimsel olarak incelenmiş ve bu anlatı yapılarının "özne" ve "öznellik" üretimi kavramlarıyla ilişkileri ele alınmıştır. Öznelliğin Hollywood sinemasındaki anlatı stillerine göre ne tür farklılıklar gösterdiği, anlatıların hangi unsurları aracılığıyla üretildiği, filmlerdeki yeniden üretim süreçleri ve anlatı yapılarına göre ne tarz farklılıklar gösterdiği tartışılmıştır.