Giriş
Bölüm 1
Nahiv Usûlü
A. Nahiv İlminin Tanımı ve Ortaya Çıkışı
1. Nahiv İlminin Tanımı
a. İbnü’s-Serrâc’ın (Ö. 316/929) Tanımı
b. İbn Cinnî’nin (Ö. 392/1002) Tanımı
c. Cevherî’nin (Ö. 393/1003) Tanımı
d. Cürcânî ’Nin (Ö. 816/1413) Tanımı
e. İbn Usfûr’un (Ö. 669/1270) Tanımı
2. İslamiyet Öncesinde Arap Dili
a. Genel Durum
b. Arap Dili Çalışmaları
3. İslamiyet Sonrasında Arap Dilinin Durumu ve Arap Diline
Yönelik İlk Çalışmalar
a. Hz. Peygamber Dönemi (610-632)
b. Raşit Halifeler Dönemi (632-661)
1. Kur’ân’ın Derlenmesi
2. Kur’ân’ın Çoğaltılması
c. Emeviler Dönemi (661-750)
1. Dilde Lahn Olgusu
2. Kur’ân’a Hareke ve Nokta Koyulması
3. Nahiv İlminin Ortaya Çıkışı
B. Nahiv Usûlü
1. Nahiv Usûlünün Tanımı ve Kapsamı
2. Nahiv Usûlünün Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
3. Nahiv Usûlüne Göre Arap Gramerinin Kaynakları
a. Naklî Deliller/Sema‘
1. Kur’ân/Kıraat
2. Hadis/Rivayet
3. Arap Kelamı
b. Aklî Deliller
1. Kıyas
2. İcmâ
3. İstishâb
Bölüm 2
İllet Teorisi
A. İlletin Tanımı
1. Sözlük Anlamı
2. Istılah Anlamı
B. Nahiv Usûlünde İlletin Ortaya Çıkışı ve Tarihi Seyri
C. İlletin Kısımları
1. İbnü’s-Serrâc’ın Taksimatı
2. Zeccâcî’nin Taksimatı
3. İbn Cinnî’nin Taksimatı
4. Süyûtî’nin Taksimatı
5. Celîs Ed-Dîneverî’nin Taksimatı
6. Yaygın Olarak Kullanılan Diğer İllet Çeşitleri
D. Arap Dilbilimcilerin İllet Teorisine Yaklaşımları
1. İllet Teorisini Savunan Dilbilimciler
a. İbn Ebî İshâk El-Hadramî
b. Halil B. Ahmed
c. Sîbeveyh
d. Müberred
e. İbnü’s-Serrâc
f. Zeccâcî
g. İbnü’l-verrâk
h. İbn Cinnî
ı. Celîs Ed-Dîneverî
i. İbnü’l-Enbârî
2. İllet Teorisine Tamamen veya Kısmen Karşı Çıkan Dilbilimciler
a. İbn Hazm (Ö. 456/1064)
b. İbn Sinan El-Hafâcî (Ö. 466/1074)
c. İbn Madâ El-Kurtubî (Ö. 592/1196)
d. Ebû Hayyân El-Endelüsî (Ö. 745/1345)
e. İbn Hişâm El-Ensârî (Ö. 761/1360)
f. Süyûtî (Ö. 911/1505)
Bölüm 3
Temel Nahiv Konularının İlletleri
A. İ‘râb
1. İ‘râbın Tanımı
2. İrabın Ortaya Çıkışı ve Var Olmasının İlleti
3. İ‘râbın Kısımları
4. Aslî ve Fer‘î İ‘râb Alâmetleri
5. Mu‘reb İsimler ve İ‘râb Alâmetleri
a. Müfred Munsarif ve Cem-İ Mükesser Munsarif
b. Gayr-İ Munsarif
c. Cem-İ Müennes Sâlim
d. Tesniye ve Cem-İ Müzekker Sâlim
e. Esmâ-İ Sitte
6. Mebnî İsimler
a. Sürekli Mebnî Olan İsimler
1. Zamirler
2. İsm-İ Mevsûller
3. İsm-İ İşaretler
4. Fiil İsimleri
5. Bazı Kinâye Lafızları
6. Bazı Mürekkeb Lafızlar
7. Bazı Zarflar
8. Esmâu’l-Esvât / Ses İsimleri
فَعَالِ . 9 veznindeki Bazı İsimler
b. Bazı Durumlarda Mebnî Olan İsimler
1. Müfred Marife Münâdâ
2. Umûmî Olumsuzluk Bildiren لَ’nın İsmi
بَعْدُ ,قَبْلُ. 3 ve Altı Yön İsmi
4. İsm-İ Mevsûl Olarak Kullanılan أَيٌّ ve أَيَّةٌ
7. Mu‘reb Fiiller
8. Mebnî Fiiller
a. Mâzî
b. Emir
c. Sonuna Cem-İ Müennes Raf‘ Zamiri Bitişmiş Muzârî
9. Lafzî – Takdîrî ve Mahallî İ‘râb
a. Lafzî İ‘râb
b. Takdîrî İ‘râb
1. İstiskâl
2. Taazzür
3. Münasebet
B. Âmil
1. Fiil
2. İsm-İ Fâil
a. Elif-Lam Takılı İsm-İ Failin Amel Etmesi
a. Elif-Lam Takısız İsm-İ Fâilin Amel Etmesi
3. İsm-İ Mef‘ûl
4. Sıfat-I Müşebbehe
5. Mastar
6. Muzâf/İsm-İ Muzâf
7. İsm-İ Mübhem-İ Tam (Tam ve Kapalı İsim)
8. Fiil İsimleri
C. Ma‘mûl
1. Fâil
a. Fâilin Tanımı
b. Fâil İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
2. Nâibu’l-Fâil
a. Nâibu’l-Fâilin Tanımı
b. Nâibu’l-Fâil İle İlgili Hükümler ve İlletleri
3. Mübteda ve Haber
a. Mübteda ve Haberin Tanımı
b. Mübteda ve Haber İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
4. Nâkıs Fillerin Ma‘mûlleri
a. Kâne / كَانَ ve Benzerleri
1. Fiiller ve Anlamları
كان . 2 ve Benzerlerinin Ma‘mûlleri İle İlgili Hükümler ve İlletleri
b. Mukârebe Fiilleri/Kâde / كَادَ ve Benzerleri
1. Mukârebe Fiilleri ve Anlamları
2. Mukârebe Fiillerinin Ma‘mûlleri İle İlgili Hükümler ve İlletleri
5. Fiile Benzeyen Harflerin Ma‘mûlleri
a. Fiile Benzeyen Harflerin Anlamları ve Amel Etme İlleti
b. Fiile Benzeyen Harflerin Ma‘mûlleri İle İlgili Bazı Hükümler ve
İlletleri
6. Mef‘ûlün Bih
a. Mef‘ûlün Bih Tanımı
b. Mef‘ûlün Bih İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
7. Mef‘ûlün Mutlak
a. Mef‘ûlün Mutlakın Tanımı
b. Mef‘ûlün Mutlak İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
8. Mef‘ûlün Fîh
a. Mef‘ûlün Fîhin Tanımı
b. Mef‘ûlün Fîh İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
9. Mef‘ûlün Leh/Mef‘ûlün Lieclih
a. Mef‘ûlün Lehin Tanımı
b. Mef‘ûlün Leh İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
10. Mef‘ûlün Meah
a. Mef‘ûlün Meahın Tanımı
b. Mef‘ûlün Meah İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
11. Hâl
a. Hâlin Tanımı
b. Hâl İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
12. Temyîz
a. Temyîzin Tanımı
1. Müfretten/Zâttan Kapalılığı Kaldıran Temyîz
2. Cümleden/Nispetten Kapalılığı Kaldıran Temyîz
b. Temyîz İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
13. Müstesnâ
a. Müstesnânın Tanımı
b. Müstesnânın Kısımları
1. Tam Mûceb Muttasıl
2. Tam Menfi Muttasıl
3. Tam Mûceb Munkatı
4. Tam Menfi Munkatı
5. Gayr-İ Tam (Müferrağ)
c. Müstesnâ İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
14. Muzâfun İleyh
a. İzafet ve Muzafun İleyhin Tanımı
b. İzafetin Kısımları
c. Muzafun İleyh İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
15. Tevâbi‘
a. Sıfat
1. Sıfatın Tanımı
2. Sıfatın Kısımları
3. Sıfat İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
b. Tekid
1. Tekidin Tanımı
2. Tekidin Kısımları
3. Tekid İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
c. Bedel
1. Bedelin Tanımı
2. Bedelin Kısımları
3. Bedel İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
d. Atf-I Beyân
1. Atf-I Beyanın Tanımı
2. Atf-I Beyan İle İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri
e. Atf-I Nesak
1. Atf-I Nesakın Tanımı
2. Atıf Harfleri ve Kullanımları
3. Atf-I Nesak İlgili Bazı Hükümler ve İlletleri