Bu çalışma, Türkçenin konuşma dili olarak 16 ve 18. yüzyıllar arası Osmanlı Dönemi’ndeki özelliklerini betimlemek gayesiyle hazırlanmıştır. Bu amaçla Latin harfli çeviri yazı metinlerindeki konuşma dilini yansıtan kelime listeleri, atasözleri, deyimler, yerel söyleyişi yansıtan metin parçaları, konuşma cümlelerini içeren bir bütünceden yararlanma yoluna gidilmiştir. Bütünce, toplamda 12 eserin taranması yoluyla oluşturulmuştur.

Giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı, önemi, sayıltıları ve sınırlılıkları hakkında bilgi verilmiş ve çalışmada kullanılan bazı kavramlar tanımlanmıştır. İkinci bölüm konuşma dili, Osmanlı Türkçesi ve çeviri yazı metinlerinin tanıtıldığı kuramsal bir çerçeveden meydana gelmiştir. Üçüncü bölümde çalışmada izlenen yönteme yer verilmiş, seçilen metinlere özgü yazım ve seslik özelliklerle beraber seslik değerler tablo hâlinde gösterilmiştir. Aynı bölümde metnin orijinalinin aktarımı ile çeviri yazıya dökülmüş şekli de paylaşılmıştır.

Dördüncü bölümde ilgili metinler konuşma dili özellikleri bakımından incelenmiştir.

Beşinci bölüm, konuşma dili bağlamında elde edilen bulguların yorumlanarak tartışılmasına ayrılmıştır.

Altıncı bölümde çalışmada ulaşılan sonuçlar paylaşılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Çalışma, incelenen çeviri yazı metinlerindeki söz varlığının alfabetik dizini ve sözlük bölümü ile tamamlanmıştır.