Çağdaş Müslüman toplumları inceleyip gözlemleyen herkes şu noktayı göz ardı etmemelidir ki, İslamcılık, gerçeklikte tamamlanmış bir proje değildir. Geleceğe ve değişen konumlara açık bir projedir. Bu sonucun arkasındaki sebep çok basittir: İslamcılık, bir komplo değildir. Siyasi veya ideolojik, komplocu bir aklın üretimi değildir. Bireylerin veya bir grubun ortaya atıp desteklemesi neticesinde de doğmamıştır. İslamcılık, 19. yüzyılın sonuyla 20. yüzyılın başında Arap ve İslam bölgesinin büyük kesimini kaplayan modernleşme hareketine karşı reel tarihi koşullardan doğmuştur. Bu hareket toplumda, derin değişimlere yol açmıştır. Aynı şekilde, Arap ve İslam ülkelerinin çoğunu kontrolüne alan Batı emperyalizmine karşı Müslüman toplumların tepkisinin bir neticesidir.