1980’li yılların başında, Filistin’in dar sokaklarında ve Gazze’nin yoksullukla yoğrulmuş kamplarında sessizce
büyüyen bir isim vardı: Muhammed Deyf. Onun hikâyesi, yalnızca bir komutanın biyografisi değil; tıpkı toprağın
altındaki damarlar gibi, görünmez bağlarla birbirine kenetlenmiş bir halkın direniş destanıydı. Bu yolculuk, Han
Yunus Mülteci Kampı’ndaki çocukluk yıllarından başlayıp İmam Şâfiî Camii’nin ilim halkalarına, oradan Batı
Şeria’nın gizli geçitlerine ve Gazze’nin karanlık tünellerine uzandı; en sonunda ise Aksa Tufanı’nın şafak vaktinde
tarih sahnesinde yankı buldu.
Deyf’in hikâyesi, Filistin direnişinin görünmeyen omurgasını teşkil eden örgütsel zekânın, sabrın ve stratejik aklın
belgesidir. Bu anlatı, bir yandan çocukluk anılarının saflığından sahne sanatlarının toplumsal hafızayı diri tutan
etkisine, diğer yandan zindanlarda inşa edilen kardeşlik hukukundan, İsrail’in defalarca tekrarlanan suikast
girişimlerinden sağ kurtuluşlara kadar uzanan geniş bir yelpazeyi kapsar. Her bölüm, yalnızca bir hayat hikâyesi
değil, aynı zamanda Filistin halkının onlarca yıl boyunca geliştirdiği direniş yöntemlerinin bir kaydını sunar.
Bu satırlar, Filistin’in gölgedeki hafızasını gün yüzüne çıkaran bir tanıklıktır. Yerin altına gömülmüş tohumların,
sabırla ve inatla nasıl fırtınaya dönüştüğünü belgeleyen bu metin, rakamların soğuk dili yerine barut kokusuna
karışan anne sütünü, beton yığınlarının arasından filizlenen zeytin fidanını anlatır. Savaşın ortasında kurulan
dostluklar, yeraltında şekillenen taktiksel ustalıklar ve bir milletin direnme biçimi, okuru hem tarihin ciddiyetine
hem de mücadelenin insani sıcaklığına çağırır.
Ve belki de en önemlisi, bu hikâye, tarihsel bir hakikati fısıldar: Liderler toprağa düşer, şehirler yıkılır, sınırlar
yeniden çizilir; fakat inanç ve direnişin kökleri, onları sulayan her yeni nesille birlikte daha derine, daha sağlam
bir şekilde iner. Muhammed Deyf’in yürüyüşü, yalnızca bir bireyin değil, kuşaklar boyunca süren bir davanın
sürekliliğini simgeler; gölgede atılan her adım, yarının güneşinde yankısını bulur.