23 Haziran 1901`de İstanbul`da doğdu. Kadı Hüseyin Fikri Efendi`nin oğlu. Baytar Mektebi`ni bırakarak girdiği Darülfünun-ı Osmanî’nin (Bugünkü İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi`nden 1923`te mezun oldu. Erzurum, Konya ve Ankara`daki liselerde öğretmenlik yaptı. Gazi Terbiye Enstitüsü`nde (Gazi Eğitim Enstitüsü) edebiyat dersleri verdi. 1933`ten sonra İstanbul`da Kadıköy Lisesi`nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Güzel Sanatlar Akademisi`nde sanat tarihi ve estetik dersleri verdi. 1939`da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi`nde yeni kurulan Türk Edebiyatı Kürsüsü profesörlüğüne getirildi. 1942 ara seçimlerinde CHP`den Maraş Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne girdi, üniversitedeki görevinden ayrıldı. 1946 seçimlerinde tekrar aday gösterilmeyince bir süre Milli Eğitim Müfettişliği yaptı. Güzel Sanatlar Akademisinde tekrar derse girmeye başladı. 1949`da da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü`ne döndü.

1962 Ocak ayında bronşit rahatsızlığı artan Tanpınar, soğukların da etkisiyle hastalanır. Bu defa iyileşemeyeceği bir sürece girmiştir.

23 Ocak 1962 günü, fakültede fenalaşır. Hastaneye yatırılır. Birden gelen bir krizle 24 Ocak sabahı beşi kırk geçe ölür.