Verimli Hilal’de İnsanlığın Gelişimi ve Proto Kürt

Verimli Hilal, insanlık tarihinin gelişimi açısından en önemli coğrafi ve sosyo-kültürel bölgelerden biridir. Hatta daha iddialı bir ifadeyle insanın doğayla kurduğu karmaşık ilişkiyi dünya-tarihsel olarak ele almanın Verimli Hilal’i görmezden gelerek gerçekleştirilmesi mümkün değildir.

Zira ilk insanın yurtlandığı, doğaya kattıklarıyla özgün bir kültür oluşturduğu ve uygarlığın en temel basamaklarını inşa ederek uzamı mekana çevirdiği yer, Verimli Hilal’in içine aldığı Mezopotamya ve Doğu Akdeniz’dir.

Hasan Özgüneş’in büyük bir emekle kaleme aldığı bu değerli çalışma, yukarıda belirtilen unsurları tarih disiplininin/biliminin eleştirel bir perspektife tabi tutularak açıklığa kavuşturmayı şiar edindiği bir kaynak eser niteliğindedir. Gerek bu disiplinin / bilimin sorunlarını ortaya koyarak özgürlükçü bir yönteme başvurma ısrarı, gerek insanı doğanın bir parçası olarak ele alan ekolojik yöntemi, gerek ilkçağ tarihinin detaylarına dair hakimiyeti, gerekse Kürdistan coğrafyasını ve Kürt kültürünün ilksel oluşumlarını bu analitik çerçeveye yerleştirmesi, okuru bilimsel metodoloji tartışması ışığında Kürt kültürünün kökenleriyle buluşturan bir kaynak sahibi yapmaktadır

Sümerlerin gelişkin uygarlığıyla paralel ve etkileşimli bir proto Kürt kültür tarihinin varlığını işaret eden eser, konu üzerine düşünen, tartışan ve üreten her araştırmacıya kılavuz niteliğinde bir tarihsel referans vaad etmektedir.

Prof. Dr. Mithat Sancar